روش مطالعه نتیجه بخش را می شناسید؟

عدم مهارت در مطالعه و آشنا نبودن با روش‌های موثر برای مطالعه کردن موجب می‌شود تا افراد در هنگام مطالعه دچار اضطراب و سردرگمی شده و همچنین زمان بیشتری جهت مطالعه حجم کمتری از مطالب صرف خواهند کرد. بدون داشتن مهارت در مطالعه نمی‌توان نتیجه مطلوبی از آن گرفت. یک روش مطالعه صحیح و اصولی می‌تواند بسیاری از مشکلات تحصیلی را از بین ببرد. در این نوشته با مجموعه‌ای از روش ‌های مطالعه و نکاتی که در این زمینه به ما کمک می کند تا به نتیجه مطلوبمان نزدیک‌تر شویم.

تعریف مهارت ها و روش های مطالعه

مهارت‌های مطالعه عبارتند از مجموعه‌ای از مهارت‌ها‌ که در سازماندهی و به دست آوردن اطلاعات جدید، حفظ اطلاعات یا… نقش دارند. مهارت‌های مطالعه روش‌هایی جداگانه‌ای هستند که معمولاً در زمان کوتاه و در تمام یا بیشتر زمینه‌های مطالعه می‌توانند آموخته شوند؛ بنابراین باید آنها را از روش‌های خاصی که به یک زمینه خاص از مطالعه مربوط هستند، مثل موسیقی یا تکنولوژی، و توانایی‌های ذاتی دانش آموزان، مثل جنبه‌های هوشی یا سبک‌های یادگیری، تمیز داد.

استفاده از روش های مطالعه صحیح مزایای زایادی دارد که برخی از آن عبارتند از:

• کاهش زمان مطالعه
• افزایش میزان یادگیری
• طولانی‌تر شدن حفظ مطالب در حافظه
• آسان‌تر شدن به خاطر سپردن مطالب

انواع روش‌های مطالعه

1- خواندن: مطالعه فرآیندی فعال و پویا است وبرای نیل به این هدف باید از تمام حواس خود برای درک صحیح مطالب استفاده کرد. باید با چشمان خود مطالب را خواند، نکات مهم را یادداشت کرد تا هم با مطالب مورد مطالعه درگیر شده و حضوری فعال و همه جانبه در یادگیری داشت. خواندن تنها روش نادرستی در مطالعه است .

2- مشخص کردن نکات مهم: این روش نیز چندان کامل نیست چرا که در این روش بعضی از افراد بجای آنکه تمرکز و توجه بر روی یادگیری و درک مطالب داشته باشند ذهنشان معطوف به خط کشیدن زیر نکات مهم می‌گردد. حداقل روش صحیح خط کشیدن زیر نکات مهم به این صورت است که ابتدا مطالب را بخوانند و مفهوم را کاملا درک کنند و سپس زیر نکات مهم خط بکشند نه آنکه در کتاب به دنبال نکات مهم بگردند تا آنها را علامت‌گذاری کنند.

3- حاشیه نویسی: در بین روش های مطالعه این روش نسبت به دو روش قبلی بهتر است ولی بازهم روشی کامل برای درک عمیق مطالب و خواندن کتب درسی نیست ولی می‌تواند برای یادگیری مطالبی که از اهمیتی چندان برخوردار نیستند مورد استفاده قرار گیرد.

4- خلاصه برداری: در این روش شما مطالب را می‌خوانید و آنچه را که درک کرده‌اید به صورت خلاصه بر روی دفتری یادداشت می‌کنید که این روش برای مطالعه مناسب است و از روش‌های قبلی بهتر می‌باشد چرا که در این روش ابتدا مطالب را درک کرده سپس آنها را یادداشت می کنید اما هنوز هم نواقصی دارد.

5- یادداشت برداری کلیدی: کلید برداری روشی بسیار مناسب برای خواندن و نوشتن نکات مهم است. در این روش شما بعد از درک مطالب، بصورت کلیدی نکات مهم را یادداشت می کنید و در واقع کلمه کلیدی کوتاهترین، راحتترین ،بهترین وپرمعنی ترین کلمه ای است که با دیدن آن، مفهوم جمله تداعی شده و به خاطر آورده می شود .

6- طرح شبکه ای: در این روش که از بهترین روش های مطالعه است، شما مطالب را می‌خوانید. بعد از درک حقیقی آنها نکات مهم را به زبان خودتان و بصورت کلیدی یادداشت می‌کنید. در واقع نوشته‌های خود را به بهترین شکل ممکن سازماندهی می‌کنید و نکات اصلی و فرعی را مشخص می‌کنید تا در دفعات بعد به جای دوباره خوانی کتاب، فقط به طرح شبکه ای خود مراجعه کرده وبا دیدن کلمات کلیدی نوشته شده بروی طرحتان، آنها را خیلی سریع مرور کنید. این روش درس خواندن را بسیار آسان می‌کند و بازده مطالعه را افزایش می‌دهد.

شرایط لازم برای مطالعه صحیح

فراهم نمودن شرایط مناسب مطالعه موجب می‌شود، مطالعه‌ای مفیدتر با بازدهی بالاتر داشت. با دانستن آنها می‌توانید با آگاهی بیشتری درس خواندن را آغاز کنید و مطالعه‌ای فعالتر داشته باشید، این شرایط عبارتند از:

• برنامه ریزی
• نظم و ترتیب
• آرامش ذهنی
• مدیریت زمان
• سلامتی جسمی و روحی
• تغذیه مناسب
• ورزش منظم

نکات قابل توجه در مورد روش های مطالعه

• از کل به جزء بروید. قبل از شروع مطالعه، ابتدا نگاهی کلی به مطالب درسی بیندازید، صفحات را ورق بزنید، تیترها را مطالعه کنید و با دریافت اینکه هر فصل مربوط به چه موضوعی است و به چه نکاتی می‌پردازد شروع به مطالعه کنید.
• پیش از مطالعه از مصرف غذاهای چرب و سنگین خودداری کنید. و چند ساعت پس از صرف غذا مطالعه نمائید چون پس از صرف غذای سنگین بیشتر جریان خون متوجه دستگاه گوارش می‌شود تا به هضم و جذب غذا کمک کند و لذا خونرسانی به مغز کاهش می‌یابد و از قدرت تفکر و تمرکز کاسته می‌شود. از مصرف الکل و دارو و نوشابه‌های گازدار هم خودداری کنید.
• برای اینکه خود را تشویق به درس خواندن کنید، می‌توانید پاداش‌های کوچکی تعیین کنید. برای مثال می‌توانید بعد از اینکه فصلی از کتاب را تمام کردید، یک بستنی خورده یا موزیک مورد علاقه‌تان را گوش دهید.
• در فاصله‌های زمانی کوتاه اما پیوسته درس بخوانید. ذهن انسان در زمان‌های کوتاه و مکرر بسیار متمرکزتر از زمان‌های طولانی عمل می‌کند. می‌توانید هر نیم ساعت برای خود پاداشی در نظر بگیرید. زمان استراحت به مغز فرصت جذب آموخته‌ها را می‌دهد.
• محیطی که دارای شرایط و دمای مناسب باشد برای درس خواندن بسیار ضروری است. محیطی که شلوغ باشد و جای مناسبی برای نشستن در آن نداشته باشید، علاوه بر اینکه تمرکز شما را بر هم می‌زند، باعث می‌شود تا زود خسته شوید.
• هر شخصی با توجه به ویژگی‌های جسمی و روحی‌‌اش در ساعات معینی از روز بازدهی بیشتری دارد. بنابراین هر زمانی که راحت بودید و احساس کردید که یادگیری‌تان بیشتر است درس بخوانید.

هدف خود را از مطالعه تعیین کنید و سعی کنید مطالب را با علاقه خوانده و درک کنید. با تنظیم زمان مطالعه، برنامه‌ریزی و آشنایی با روش های مطالعه و مهیا کردن شرایط مناسب مطالعه کیفیت و بازدهی مطالعه خود را بالا ببرید.

منبع