یکی از اختلال های دوران کودکی، اضطراب و افسردگی است که اگر به موقع تشخیص داده شود، قابل درمان می باشد.

ترس و تشویش، شیوع اضطراب در کودکان را پایه ریزی می کند و در صورتی که این ترس ها، بیمارگونه نباشند، به صورت طبیعی خود را نشان می دهد. خجالتی و گوشه گیر بودن، جزو شایع ترین اضطراب های اجتماعی کودکان است که می تواند زندگی آنان را مختل کند. کودکان ترس و اضطراب را از راه شرطی شدن فرا میگیرند. بروز ترس ها در کودکان، قابل پیش بینی نیست و در تمام سنین، یکسان نمی­باشد.

نقش خانواده به عنوان عاملی در ایجاد اختلال اضطراب کودکان، همیشه مورد توجه قرار گرفته است. انتقال اضطراب از پدر و مادر به کودک، بر اثر مشاهده و الگوسازی رفتارها صورت می­گیرد.

کودکان می توانند برای مقابله با استرس و ناکامی، از روش های دفاعی مانند کناره گیری، انکار کردن، سرکوبی و فرافکنی استفاده کنند. کودک یاد گرفته همیشه از موقعیت ها و شرایط ناراحت کننده و محرک های آزار دهنده، کناره گیری کند تا در آرامش باشد.

مکیدن انگشتان و شب ادراری از علائم اضطراب است که حتی در سنین نوجوانی هم اتفاق می افتد. در واقع وقتی کودک راه هایی را برای مقابله با اضطراب بجوید، مجبور می شود به زمان خردسالی برگردد. در مرحله ی انکار، منکر واقعیت است و آنچه اتفاق افتاده را به نوعی سرپوش می گذارد.

در مرحله ی سرکوبی، تلاش او در جهت فراموشی حالت های اضطراب، به کار می رود تا به تدریج آن را از ذهن ناخودآگاهش دور سازد اما در مرحله ی فرافکنی، هر حادثه و اتفاقی که در زندگی اش رخ می دهد را به دیگران نسبت می دهد. در نتیجه کودکانی که تمایل شدید به استفاده از مکانیسم های دفاعی در برابر اضطراب دارند، نمی توانند از روابط سالم عاطفی و ذهنی برخوردار باشند. امروزه اضطراب های اجتماعی کودکان، بیشتر به چشم می آید و عامل فرار کودک از اجتماع، مردم، دوستان، مجالس و مهمانی هایی ست که در واقع با اضطراب های اجتماعی، بدنی، فکری و رفتاری روبروست.

نشانه های اضطراب کودک در بعد جسمی (فیزیولوژیک):

• تنفس تند
• لرزش دست و پا
• گرم شدن و سرخی صورت
• گرفتگی صدا و تپش قلب

علاوه بر این علائم جسمی اضطراب دارای یک سری علائم رفتاری هم می باشد از جمله اینکه کودک تلاش می کند تا دیگران از او راضی باشند، تأییدش کنند، طردش نکنند و مهم باشد و اگر غیر از این شود برایش ناخوشایند است.

در بعد رفتاری (که با رفتار درمانی قابل اصلاح است)، کودک یاد میگیرد خانه برایش مکانی امن است، نیاز به دوست ندارد، از جمع گریزان و در کوچه و خیابان همیشه سرش پایین است و ترس از نگاه دیگران دارد، به خوبی نمی تواند سؤال کند و جواب دهد و احساس ناامنی می نماید.

کودکان در طول دوره ی زندگی شان، ممکن است افسردگی را تجربه کنند که این اختلال با افزایش سن در دختران، بیشتر از پسران دیده می شود. افسردگی، زمانی در کودک ایجاد می شود که احساس و تصور بدی از خود داشته باشد و این احساس، زمانی که به اوج خود برسد تبدیل به یک بیماری می شود.

عوامل خانوادگی و زیستی، بیش از عوامل دیگر در بروز افسردگی نقش دارند. افسردگی کودکی، پیامدهای منفی بسیاری را به همراه دارد از جمله افسردگی در ادوار آینده، عدم سازگاری های اجتماعی، مشکلات تحصیلی و در برخی مواقع حتی اقدام به خودکشی.

نشانه های افسردگی کودکان:

• نشانه های عاطفی: ناامیدی، خشم، درماندگی، اضطراب، نوسانات خلقی، احساس گناه و غمگین بودن
• نشانه های جسمی: به هم خوردن ساعات خواب، بی اشتهایی و یا خوردن افراطی، یبوست، افزایش و کاهش وزن
• نشانه های رفتاری: بدون دلیل گریه کردن، کناره گیری از دوستان، سریع خشمگین شدن و کاهش انگیزه
• نشانه های تخریب گرایانه: خود را سرزنش کردن، احساس بازنده بودن، امیدوار نبودن به آینده و بلاتکلیفی

این اختلال ها در بزرگسالان، با طیف وسیع تر و پیچیده تری خود را نشان می دهند. عده ای معتقدند سوابق خانوادگی و وراثت، در افسردگی نقش تعیین کننده ای دارد. شروع افسردگی زودرس در کودکان، بیشتر تحت تاثیر عوامل خانوادگی و وراثت است. با وجود این، از هم گسیختگی خانوادگی، ارتباط تنگاتنگی با افسردگی کودکان دارد. از هم گسیختگی خانوادگی را می توانیم در رفتار سرد و بی روح و منفی روابط متقابل کودک و پدر و مادر به وضوح ببینیم.

نوروفیدبک چیست؟

اضطراب و افسردگی در کودکان

اضطراب و افسردگی در کودکان

نوروفیدبک